Sự thật về tia UV? Tia UV có ở đâu

Tia UV hay còn gọi là tia cực tím. Tác hại của tia UV được các chuyên gia đánh giá là rất nguy hiểm cho sức khỏe con người. Vậy tia UV có ở đâu? Cường độ mạnh nhất ở đâu và vào thời điểm nào trong ngày? Các biện pháp phòng chống tia UV hữu hiệu nhất là gì? Cùng tìm hiểu trong bài viết sau.

1. Tia UV là gì?

Có thể bạn đã nghe nhiều đến tia UV, tia cực tím, tia tử ngoại; thực chất chúng đều là 1. Cùng đi vào tìm hiểu định nghĩa chi tiết về tia năng lượng tới từ mặt trời này nhé:

Tia UV (Ultra Violet) là tia sóng năng lượng điện từ có trong ánh sáng mặt trời, có bước sóng ngắn hơn bước sóng của ánh sáng nhìn thấy bằng mắt thường và dài hơn bước sóng của tia X. Gọi tia UV là tia cực tím vì màu tím là màu sắc có bước sóng ngắn nhất mà con người có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Tia UV là loại tia vô hình với mắt người vì bước sóng của tia này vượt ngoài bước sóng của màu tím.

Phổ sóng của tia cực tím có thể chia ra thành 2 vùng, bao gồm:

• Vùng tử ngoại gần có bước sóng từ 380 – 200nm.
• Vùng tử ngoại xạ (hay còn gọi là vùng tử ngoại chân không) có bước sóng trong khoảng 200 – 10nm.

Thực chất, tia tử ngoại vừa có lợi lại cũng vừa có hại đến sức khỏe con người. Ở lượng nhất định, tia UV có thể kích thích cơ thể tổng hợp vitamin D tốt hơn hoặc được sử dụng trong việc diệt khuẩn, hỗ trợ lưu thông máu dưới da… Tuy vậy, thời điểm cường độ tia UV quá cao có thể gây ra những ảnh hưởng rất xấu đến cơ thể.

2. Tia UV có ở đâu?

Theo các nghiên cứu, tia UV chỉ chiếm khoảng 10% trong lượng ánh mặt trời chiếu xuống trái đất. Tia UV phần lớn được hình thành từ quá trình bức xạ ánh mặt trời và được chia làm 3 loại tia: UVA, UVB và UVC. Trong đó tia UVC là tia nguy hiểm, gây nhiều tác hại nhất nhưng đã được tầng ozone chặn lại. Đó là lý do chính mà tại sao chúng ta phải bảo vệ tầng ozone.

Tuy nhiên, tia UV có ở đâu khi nó ở dạng UVA, UVB? Nếu không có các biện pháp ngăn chặn tia UV, bạn có thể chịu ảnh hưởng xấu của tia này trong các trường hợp sau:

• Tia UV có ở ngoài nắng: Đây là điều chắc chắn mà có lẽ ai cũng có thể nhận thấy. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng khi tiếp xúc với ánh mặt trời vào các thời điểm trưa cũng như đầu giờ chiều (vào khoảng 12h-15h) thì tác động của tia UV gây ra là mạnh nhất đối với da và mắt con người.
• Tia UV có cả ở trong bóng râm: Có thể bạn chưa biết, dó là dù bạn có ở dưới bóng râm mát mẻ của một tán cây bàng đang độ xanh lá, hay dưới một mái che có phun sương hạ nhiệt của một quán bia giải khát ven đường trong một trưa hè nắng chang chang; tia UV vẫn đang xuất hiện như một kẻ thù vô hình đáng sợ của làn da và “cửa sổ tâm hồn” của chúng ta. Vì vậy đừng nên chủ quan và thiếu đề phòng trong việc ngăn chặn tia UV.
• Tia UV có trong ô tô và nhà kính: Vì tia UV có bước sóng dài nên có thể xuyên qua các tấm kính của nhà kính và ô tô một cách bình thường. Gần như hiệu quả cản tia UV của những tấm kính trắng thông thường được đánh giá là không có. Tia UV vẫn gây tác hại nặng nề nếu không có các biện pháp ngăn ngừa khi ta ở trong nhà kính hay ô tô.
• Tia cực tím có trong một số loại đèn: Một số loại đèn nhân tạo sinh ra với những mục đích cụ thể như nhuộm da, nghiên cứu test phim cách nhiệt có sinh ra tia UV như: đèn halogen, đèn chiếu lazer, đèn huỳnh quang, giường nằm nhuộm da.  

Một số loại động vật với cơ chế tiến hóa với mục đích tìm hoa quả và hạt như: bò sát, chim, côn trùng có thể nhìn thấy tia UV. Lý do vì các loại hoa quả theo nghiên cứu khi được chiếu bởi tia UV sẽ trở nên sặc sỡ hơn, giúp các loài động vật này có thể phát hiện chúng một cách dễ dàng. Bên cạnh đó, ứng dụng của tia UV còn xảy ra với một số loài chim trong tự nhiên, chúng có màu sắc và hình dáng lông đặc biệt đến nỗi chúng ta chỉ có thể nhìn dưới tia cực tím và điều đặc biệt là chúng đẹp như một tác phẩm nghệ thuật của tạo hóa, ánh sáng thông thường không thể nhìn được.

3. Tác hại của tia UV

• Gây sạm đen da, cháy nắng: Tia UVB là tác nhân chính gây hiện tượng biến đổi, chuyển hóa các melanin – sắc tố da. Tia UVB có khoảng 3% trong số các tia UV đi xuống dưới bề mặt trái đất, nếu tiếp xúc trong thời gian dài có thể gây ra rám nắng thậm chí là bỏng rát và xảy ra các hiện tưởng đo da, bong da.
• Gây lão hóa da: Việc da bị lão hóa bới tia UV gây ra các hiện tượng hình thành vết nhăn, xuất hiện các vết thâm nám và đồi mồi trên da. Đó là tác hại của tia Uv, chúng gây đứt gãy các liên kết phân tử của da, đồng thời làm đột biến các cấu trúc tế bào DNA và RNA có trong nhân tế bào. Từ đó làm chậm quá trình tái tạo và hồi phục của da, khiến da bị lão hóa nhanh hơn. Bên cạnh đó, nếu tiếp xúc với ánh nắng trong thời gian dài, khiến các melanin (sắc tố da) trở nên biến đổi gây ra đen, sạm da.
• Gây tăng nguy cơ gây ung thư da: Tia UV có một tác động nguy hiểm hơn đó là phá vỡ các liên kết của tế bào da, gây ra các dạng đột biến tế bào. Đây cũng là nguyên nhân chủ yếu gây ra các dạng như u tế bào vảy, u tuyến bã, u hắc tố,…
• Gây ra nhiều căn bệnh về mắt và tổn thương mắt: Các bức xạ của tia UV hầu hết sẽ được hấp thụ vào giác mạc gây nên các bệnh nguy hiểm về mắt như đục thủy tinh thể, thoái hóa điểm vàng, mộng thịt mắt hay hạt kết giác mạc,…
• Gây suy giảm hệ miễn dịch: Các nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng, việc tiếp xúc nhiều với tia UV gây ra hiện tượng cháy nắng có thể làm biến đổi các chức năng gốc của tế bào bạch cầu. Nếu tiếp xúc với tia Uv trong một thời gian dài, sẽ gây tác hại lớn đến hệ miễn dịch của con người. Đó là một phần nguyên do giải thích vì sao chúng ta bị say nắng và dễ ốm hơn khi ở ngoài trời nắng gắt.

4. Những giải pháp ngăn chặn tia UV tối ưu nhất

• Bôi kem chống nắng: Kem chống nắng là giải pháp hữu hiệu trong việc ngăn cản tia UV gây tác động xấu lên da. Kem chống nắng có tác dụng ngăn chặn cả tia UVA và UVB, nên lựa chọn sử dụng dòng kem chống nóng có chỉ số SPF từ 35 trở lên (thông thường là 50) và có các thành phần như Kẽm oxit, Titanium dioxide, …
• Mặc áo chống nóng, đeo kính râm: Lựa chọn áo chống nắng có công nghệ vải nhuộm làm chệch hướng tia UV sẽ cho hiệu quả tốt hơn cho việc bảo vệ da, Đeo kính râm bảo vệ mắt. Lựa chọn chất liệu tròng kính có khả năng chống nắng, độ hấp thụ tia cực tím từ 99 – 100% sẽ bảo vệ tốt nhất cho mắt và vùng da xung quanh. Hiện nay, kính cận trong suốt cũng đã có khả năng tích hợp công nghệ cản tia UV rất hữu hiệu
• Hạn chế ra ngoài vào giờ nắng nao cao điểm như buổi trưa, chiều sớm
• Hạn chế tiếp xúc với các nguồn có bức xạ nhân tạo như điện thoại máy tính
• Uống thuốc chống nóng, chế độ ăn uống hợp lý, bổ sung nhiều vitamin, đặc biệt là vitamin E, vitamin C
• Sử dụng phim cách nhiệt cho ô tô: Vừa có công dụng cản nhiệt vừa có tác dụng ngăn cản hầu hết tác hại của tia UV. Phim cách nhiệt được đánh giá là giải pháp tối ưu trong việc cản các tia năng lượng tới từ mặt trời. Thương hiệu phim cách nhiệt Inmax dành cho xe hơi có xuất xứ từ Hoa Kỳ, sở hữu độc quyền công nghệ chống nóng tân tiến nhất hiện nay mang tên phún xạ kim loại cơ chế phản xạ nhiệt, đem lại hiệu quả cản nhiệt tối ưu và công năng cản tia UV lên tới 99,99%.

Bài viết trên là tổng hợp những kiến thức để trả lời cho thắc mắc của độc giả về chủ đề “tia uv có ở đâu?”. Rất mong những thông tin vừa rồi giúp ích được cho quý độc giả trong quá trình tra cứu. Mọi thắc mắc và góp ý, độc giả vui lòng liên hệ trực tiếp qua website của thương hiệu phim cách nhiệt xe hơi: Inmax.vn  

VŨ TRƯỜNG SƠN

Tôi là Vũ Trường Sơn. Có đam mê và thích thú tìm hiểu với ngành công nghiệp ô tô nói chung và ngành nội thất ô tô nói riêng. Hiện tôi đang làm việc tại InMax Việt Nam – thương hiệu phim cách nhiệt Mỹ đi tiên phong trong công nghệ phản xạ nhiệt tại thị trường Việt Nam. Với những chia sẻ từ kiến thức của mình, tôi mong muốn đem lại những thông tin giá trị và hữu ích ở lĩnh vực xe hơi tới độc giả. Từ đó, cũng mong chúng ta có thể thảo luận và chia sẻ những kiến thức và những câu chuyện thực tế cùng nhau qua bài viết.